บันทึก
เรื่อง ค่าเสียหายที่กำหนดไว้ล่วงหน้า(liquidated damages) และ เบี้ยปรับ (penalty)
เรียน คุณ Partner
จาก Associate
วันที 23 มีนาคม 2548
------------------------------------------------------------
ตามที่คุณ Partner ได้มอบหมายให้ค้นคว้าว่า ค่าเสียหายที่กำหนดไว้ล่วงหน้า(liquidated damages) เป็นเบี้ยปรับ (penalty) หรือไม่? และถ้าเป็นเบี้ยปรับแล้วจะสามารถปรับได้เต็มตามจำนวนที่กำหนดไว้ในสัญญาหรือไม่?
ประเด็นเรื่องค่าเสียหายที่กำหนดไว้ล่วงหน้า(Liquidated Damages)นี้ ได้มีความเห็นของอาจารย์จิตติ ที่แนบท้ายคำพิพากษาฎีกาที่ 2654/2519 (ตามที่ได้แนบมาด้วย) ว่า “…ค่าเสียหายที่กำหนดไว้ล่วงหน้าอาจรวมอยู่ในเบี้ยปรับ แต่เบี้ยปรับหมายความกว้างกว่าค่าเสียหายที่กำหนดล่วงหน้า ฉะนั้นถ้ากำหนดเป็นค่าเสียหายล่วงหน้า แต่มีลักษณะเป็นเบี้ยปรับ ศาลก็ลดจำนวนได้…” นั้นคือค่าเสียหายที่กำหนดไว้ล่วงหน้าก็คือเบี้ยปรับนั้นเอง
แนวคำพิพากษาเรื่องเบี้ยปรับนี้สามารถแบ่งได้เป็น 2 แนว
1) โจทก์ไม่ได้รับความเสียหายเลย โจทก์ก็ไม่สามารถเรียกเบี้ยปรับได้แม้ตามสัญญาจะได้กำหนดไว้ก็ตามตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 2385/2523 (ตามที่แนบมาด้วย)
(ฎีกาที่ 2385/2523 หลังจากโจทก์ได้บอกเลิกสัญญาซื้อขายกับบริษัทจำเลยแล้ว บริษัทโจทก์ได้จัดซื้อเครื่องทำความชื้นจากผู้อื่นตามจำนวนและในราคาที่ถูกกว่าที่บริษัทโจทก์ตกลงซื้อจากบริษัทจำเลย จึงถือไม่ได้ว่าบริษัทโจทก์ได้รับความเสียหาย และไม่อาจเรียกเบี้ยปรับจากบริษัทจำเลยได้ แม้ตามสัญญาจะตกลงกันไว้ว่าถ้าบริษัทจำเลยผิดสัญญาจะยอมใช้ค่าเสียหายและยอมให้ปรับอีกด้วยก็ตาม)
อย่างไรก็ตาม ฎีกาที่ 2385/2523 ศ.ศักดิ์ สนองชาติแสดงความเห็นว่าไม่น่าจะถูกต้อง (ในตำราเรื่องนิติกรรมสัญญาของท่าน) และได้มีฎีกาที่ออกมาในภายหลังว่าศาลไม่มีอำนาจงดเบี้ยปรับที่คู่สัญญาตกลงกันไว้ (นั้นคือมีแต่อำนาจลด)
2) ค่าเสียหายที่กำหนดไว้สูงเกินส่วนศาลลดได้
ฎีกาที่ 1379/2534 (ตามที่ได้แนบมาด้วย) ก่อสร้างล่าช้า เรียกค่าปรับ 213,000 บาท ตามสัญญา ศาลเห็นว่าสูงเกินส่วนลดให้เหลือ 106,500 บาท
ฎีกาที่ 799/2536 (ตามที่ได้แนบมาด้วย) ก่อสร้างล่าช้า เรียกค่าปรับวันละ 2,640 บาทตามสัญญา ศาลเห็นว่าสูงเกินส่วนลดให้เหลือวันละ 1,000 บาท
จึงเรียนมาเพื่อทราบ
Associate
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น